‘Hallo! Bitte schön!’ De kreten worden van links en rechts op ons afgevuurd wanneer we langs de kraampjes struinen. Ik waan me meer in Duitsland dan ik deed toen ik daadwerkelijk in Duitsland was. In de lobby van het hotel liggen Duitse kranten en toen er een voetbalwedstrijd op het scherm aldaar te zien was waarin een van de partijen een Duitse ploeg vertegenwoordigde zaten vele hotelgasten gespannen toe te kijken; toen de winst een feit was werd er intensief gefeest. Toch zijn we in Turkije en op dit moment om precies te zijn op de bazaar in Manavgat.
Dat de spullen op de markt te duur verkocht worden was me al bekend. Toch ben ik als groentje nog niet opgewassen tegen de opdringerige verkooptechnieken. Het eerste kraampje waar we stil blijven staan is er een waar allerlei leuke hebbedingetjes verkocht worden. Spelletjes, lekkernijen, mooie spulletjes. Traditiegetrouw kijken we rond of we wat leuks kunnen scoren voor onze buren, die tijdens onze afwezigheid in Nederland het fort bewaken. Iets typisch voor het land of de streek waar we onze vakantie doorbrengen dat zowel leuk als bruikbaar is, en speelgoed voor zoonlief, hoewel zijn leeftijd het naarmate de jaren vorderen steeds moeilijker maakt iets geschikts mee te nemen. We twijfelen hardop tussen twee verschillende spelletjes. De verkoper springt bijna bovenop ons en begint met prijzen te smijten. Wij blijven overleggen over onze keuze, hetgeen hem de indruk geeft dat wij de spellen te duur vinden. ‘How much you want to pay?’ informeert hij. Wij proberen duidelijk te maken dat de prijs niet het issue is maar dat wij er nog niet uit zijn. Hier blijkt al dat het Duits en Engels van de marktkooplui beperkt is tot termen voor prijsonderhandeling want hij begrijpt het punt niet en haalt een euro van beide spellen af. We geven het maar even op en concentreren ons op het volwassenenkado. De kruiden zijn erg leuk verpakt en heel Turks. Maar kunnen de buren er wat mee? Onmiddellijk worden alle verpakkingen onder mijn neus gehouden en uitgerold en vliegen de prijzen om mijn oren. We weten het niet en kijken weer naar de spellen. Ik informeer nog eens naar de tweede-instantieprijs en we maken een keuze. En omdat ik me opgejaagd voel door de man, die niet ophoudt me met van alles te bestoken en te vragen hoeveel ik ervoor wil betalen, wijzen we snel een leuke verpakking met Turkse thee aan. Ik beding er een euro korting op. Hij stopt beide artikelen in een tas wat ik opvat als een akkoord, maar geeft me geen wisselgeld en als ik sputter dat hij me een lagere prijs had beloofd wuift hij dat weg onder een luid ‘no no no no no’. We nemen ons verlies. Als onervaren marktgangers in Turkije hebben we ons een snelle beslissing laten opdringen, bijna de volle mep betaald, ons laten besodemieteren en een Turkse man een goede dag bezorgd. De beschrijving bij het spelletje blijkt een Duitse te zijn.
Bij een kraampje met babykleertjes moet ik echt even kijken. We hebben juist vernomen dat onze andere buren de ooievaar op bezoek hebben gehad. Ik zie een absoluut koddig pakje en manlief vindt het ook prachtig. De prijs wordt genoemd. Ik schud nee. ‘How much you want to pay?’ Ik noem mijn bedrag. De verkoper schudt nee. Vervolgens haalt hij alle rekken leeg en wappert met kleertjes. ‘Armani!’ roept hij als hij me een shirtje laat zien waar dat in grote letters op staat. Het is net zo Armani als de Chanel no. 5, die overal voor 2 euro verkocht wordt, Chanel no. 5 is. En al was het echt Armani dan schat ik daar mijn buren te nuchter voor in. Ik blijf het eerste schattige pakje bekijken. De prijs is inmiddels al twee keer verlaagd. Ik zoek de maat. ‘How much you want to pay?’ Volgens mij zeggen ze het in hun slaap nog. Ik noem opnieuw mijn prijs. Hij zegt opnieuw nee, maar komt ons nog iets tegemoet. Ik vraag naar de maat. Het is een heel zomers pakje, en moet passen als het kind tussen de drie en zes maanden oud is. Dat vertel ik hem. ‘Yeah yeah, three months,’ knikt hij uitbundig. ‘Het is wel heel leuk hè?’ Manlief glundert. Ik begin te smelten. Nogmaals zoek ik de maat en vind uiteindelijk een leeftijdsaanduiding, die na enig rekenen aangeeft dat het arme kind het pakje midden in de winter zal moeten dragen. We gaan. ‘Oké, oké!’ roept de man ons na en gaat tot onze verbazing akkoord met onze veel te lage prijs. We leggen uit dat het daar niet om gaat, maar natuurlijk begrijpt hij het niet. Ik doe of ik het koud heb en zeg ‘brrrr’. Vervolgens krijg ik een piepklein, dik en uiterst lelijk pakje aangereikt. We knikken nee, de man maakt een wegwerpgebaar, vloekt wat in het Turks en keert ons de rug toe.
Hetzelfde maken we nog eens mee wanneer ik een zogenaamd lief en verlegen vrouwtje zie handwerken en haar zelfgemaakte sjaaltjes zie hangen voor slechts één euro, volgens de bordjes. De vrouw ziet mijn belangstelling en hangt sjaaltjes in alle kleuren om mijn nek. ‘One euro?’ vraag ik. ‘No no, six euro’s’, en ze gooit nog wat exemplaren over mijn hoofd. De vrouw blijkt even vasthoudend en agressief als de mannelijke marktlieden en het inmiddels bekende ‘how-much-you-want-to-pay-riedeltje komt voorbij. Wanneer we zonder aankoop de kraam verlaten levert ons dat opnieuw een boos gebaar op.
De Turkse bazaar is een bezienswaardigheid op zich. Dat we voor onze aankoop te veel betaald hebben is daarom geen ramp. We hebben er tenslotte een bijzondere ervaring aan beleefd. De volgende keer echter mogen ze hun borst natmaken. Kopen op de Turkse bazaar: we weten nu hoe het moet.
